Aziz
Çelik T24
AKP’nin 10 yılında Türkiye sendikalaşmada
yüzde 5.9 ileOECD sonuncusu, sendikasızlaşmada yüzde -38 ile OECD birincisi
haline geldi. OECD ülkeleri içinde sendikalaşmanın en hızlı azaldığı ülke
Türkiye’dir.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) 3 Kasım
2002’de yapılan genel seçimlerde oyların yüzde 34.4’ünü alarak tek başına
iktidara gelmişti. AKP oyların yüzde 34.4’ünü almasına karşın yüzde 10 barajı
nedeniyle milletvekillerinin yüzde 66.3’ünü (550 milletvekilinin 365’ini)
kazanmıştı. AKP daha sonra yapılan seçimlerde oylarını artırarak 10 yıldır tek
başına iktidarda.AKP iktidarının başlangıcında milli irade açısından yaşanan
büyük çarpıklığı özellikle not ederek asıl konumuza geçelim.
AKP’nin 10 yılı çeşitli açılardan
değerlendirilmeye başlandı. Bu 10 yılda toplumsal ve siyasal yaşamın çeşitli
alanlarında neler yaşandı? Bu konuda değerlendirmeler yapılmaya, bilançolar
çıkarılmaya başlandı. Bunlar önümüzdeki günlerde de giderek artacak.
AKP’nin 10 yılında çalışma hayatında
yaşananlar oldukça kapsamlı bir değerlendirmeyi gerektiriyor. Bu yazıda sadece
tek bir konuda, sendikalaşma açısından yaşanan gelişmeleri not etmekle
yetineceğim. Önümüzdeki günlerde başka yazılarda AKP’nin çalışma yaşamında 10
yılını değerlendirmeye devam edeceğim. AKP’nin 10 yılında sendikalaşma
açısından nereden nereye geldik?
Sendikalaşma oranları konusunda düzenli ve
sistemli veri toplamanın zorluğu biliniyor. Ancak OECD bu konuda oldukça
detaylı bir veri tabanına sahip. Değerlendirmemizi be veri tabanında yer alan
en son verilere göre yapacağız. Bazı OECD ülkeleri için 2010/2011 yıllarına
ilişkin veri yer almadığı için bu ülkeleri değerlendirme dışı bıraktık. Ancak
OECD geneline ilişkin sayılar genel bir değerlendirme yapmak için yeterli.
Tablo: OECD Ülkelerinde Sendikalaşma,
Yüzde (2002-2011)
2002
|
2010/2011
|
Değişim
|
|
Türkiye
|
9.5
|
5.9
|
-38
|
ABD
|
12.8
|
11.3
|
-11
|
Meksika
|
13.9
|
13.2
|
-5
|
Şili
|
13.3
|
15.0
|
12
|
İspanya
|
16.0
|
15.9
|
-1
|
Hollanda
|
21.0
|
18.2
|
-13
|
Almanya
|
23.5
|
18.5
|
-21
|
Japonya
|
20.3
|
19.0
|
-6
|
Yeni Zelanda
|
22.2
|
20.8
|
-6
|
İngiltere
|
29.3
|
25.8
|
-12
|
Avusturya
|
35.2
|
28.1
|
-20
|
Kanada
|
30.3
|
28.8
|
-5
|
İtalya
|
33.8
|
35.1
|
4
|
İrlanda
|
36.1
|
35.6
|
-2
|
Belçika
|
50.9
|
52.0
|
2
|
Norveç
|
54.5
|
54.6
|
0
|
İsveç
|
77.3
|
67.7
|
-12
|
Danimarka
|
73.2
|
68.8
|
-6
|
Finlandiya
|
73.5
|
70.0
|
-5
|
OECD Ortalaması
|
19.6
|
17.5
|
-11
|
Tabloda yer alan OECD verilerine göre, OECD’nin
en sendikasız ülkesi yüzde 5.9 sendikalaşma oranı ile Türkiye’dir ve 2002-2011
arasında Türkiye’de sendikalaşma yüzde 38 oranında gerilemiştir. Kısaca Türkiye
sendikalaşmada OECD sonuncusu iken, sendikasızlaşmada OECD birincisidir.
Sendikalaşmada dünya çapında genel olarak bir
düşüşün yaşandığı doğrudur. Ancak Türkiye’de yaşanan düşüş OECD ortalamasının
üç katından fazladır. Son 10 yılda OECD ülkelerinde sendikalaşmada yüzde 11
oranında bir gerileme yaşanırken, Türkiye’de gerileme yüzde 38 düzeyindedir.
Öte yandan Türkiye’nin OECD’nin en sendikasız ülkesi olduğu dikkate alınacak
olursa bu gerileme daha da ürkütücü boyutlara ulaşmaktadır.
Öte yandan OECD velilerine bakıldığında, genel
eğilimin aksine sendikalaşmanın bazı ülkelerde (Norveç, İspanya) aynı
kaldığı ve bazı ülkelerde ise (Şili, İtalya, Belçika) arttığı görülmektedir.
OECD verileri ile Çalışma ve Sosyal Güvenliği
Bakanlığı verileri de uyuşmaktadır. Bakanlık 2011 verilerine göre Türkiye’de
toplu iş sözleşmesinden yararlanan sendikalı işçi sayısı sadece 682 bindir.
Ücretli çalışanların sayısının 12 milyonu aştığı dikkate alındığında bakanlık
verilerinin de OECD verilerini teyit ettiği görülecektir.
AKP’nin 10 yıllık sendikal sicili,
sendikalaşmada OECD sonuncusu, sendikasızlaştırmada OECD birincisi olmak
şeklinde özetlenebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder